Gdyby dzisiaj ktoś głosił takie oczywistości, jak: zła nie należy czynić i każdy człowiek jest wolny, uznany zostałby za nudziarza. Ludzie nie potrzebują oczytywać się w mądrych książkach, by wiedzieć, że to głos sumienia mówi, co dobre, a co złe. Nie muszą też słuchać akademickich wykładów, by wiedzieć, że każdy jest wolny. 

 

Sytuacja zaczyna się komplikować dopiero wtedy, gdy przychodzi te dwie prawdy realnie ze sobą pogodzić. To, co w teorii może być irytującym banałem, w praktyce zaczyna nagle urastać do życiowego problemu, czasem nawet nieprzezwyciężalnego. 

 

Żeby móc realizować wolność, nie wystarczy mieć wolną wolę. Trzeba także być wolnym od przymusu, i to nie tylko zewnętrznego, ale przede wszystkim – od wewnętrznego. Tak samo bowiem, jak istnieje niewola zewnętrzna, tak też i wewnętrzna. Człowiek wolny to nie tylko ten, który może decydować, co i jak robić. To przede wszystkim człowiek, który nie jest niewolnikiem duchowym. Bo wolność jest cechą duchową. Można być niewolnikiem politycznym albo więźniem, a pozostawać wolnym, ponieważ wolna decyzja powstaje tylko i wyłącznie w momencie jej podejmowania. To, co potem  następuje, a więc wykonanie czynu, to już ściśle zdeterminowany biologicznie i mechanicznie proces, który czasem może nie dojść do skutku, jeżeli staną na przeszkodzie czynniki zewnętrzne. Jan podjął decyzję kradzieży auta, ale go nie odpalił. I chociaż samochód nie został skradziony, to Jan złodziejem jest, choćby poza nim nikt o tym nie wiedział.

 

Istotą wolności jest prawda, bowiem ona stanowi o jej tożsamości i sensowności. Tylko w świetle prawdy i na płaszczyźnie dobra (nie ma dobra bez prawdy i odwrotnie) wolność ma szanse swego spełnienia, oznaczającego pozytywny rozwój osoby

ludzkiej – wolność jest bowiem po coś, i na pewno nie po to, by się afiszować jako super synteza procesów małpiej ewolucji. Zresztą nie tylko spełnienia, ale nawet przetrwania. Jeśli Jan nie uwzględni prawdy, że nie umie fruwać i że działa siła grawitacji, to skacząc z dziesiątego piętra, najpewniej się zabije i tym samym zabije swą wolność. Taka jest prawda. I co z tego, że była to decyzji wolna, skoro już więcej Jan z wolności nie skorzysta?

 

Zatem prawda to „prazasada” wszechrzeczy, absolutnie pierwotna matryca wszystkiego, co istnieje i może być pomyślane. Jest bardziej pierwotna niż ludzka wolność i jej ekspresja. Toteż właśnie prawda „ustanawia” wszelkie reguły i warunki. I to bezdyskusyjnie. Jan może co najwyżej ich nie akceptować – ale co mu z tego przyjdzie? Czy wtedy będzie bardziej wolny albo czy w ogóle będzie wolny?

 

W żadnym razie. Jeśli w swej wolnej decyzji zdecyduje się sięgnąć po narkotyki, to powinien wiedzieć, że kolejne po nie sięgnięcie nie będzie skutkiem jego wolnej woli, a jedynie przymusu uzależnienia. Chrystus powiedział o sobie, że jest Prawdą. I że prawda nas wyzwoli. Należy zatem ją poznawać i jej się poświęcić. Ona dopiero daje gwarancję wolności. Chrześcijańska koncepcja wolności wynika z biblijnej koncepcji człowieka jako obrazu Bożego, wedle której tylko Bóg jest wolny, natomiast człowiek został obdarzony władzą wolnej woli po to, by wolność pielęgnować przez dobre i mądre decyzje w ciągu całego swego życia. Jest ona więc darem i zadaniem – jak zwykł mawiać Jan Paweł II. Po grzechu pierworodnym człowiek utracił jasność Prawdy: zamiast życia wiecznego wybrał śmierć, zamiast służyć Bogu, który go obdarzył dobrami stworzonymi, stał się niewolnikiem rzeczy. Wolność ludzka jest ciągle zagrożona. Ludzie wolni to słuchający Boga i posłuszni Jego woli. Koncepcja ta różni się zasadniczo od tzw. koncepcji nowożytnej, która upatruje istotę wolności w autonomii od Stwórcy. Właśnie dla chrześcijan Boża wolność jest rękojmią tego, że człowiek nie podda się pod panowanie rzeczy i że będzie w stanie rozróżniać dobra trwałe od nietrwałych. Podstawą wolności jest więc życie w Prawdzie. Kłamstwo zaś stoi u podstaw antywolności, która dziś jest parodiowaniem wolności.

 

Każdy, kto chce być wolny, musi pokłonić się Prawdzie i pozwolić się Jej prowadzić.

 

 

Pokora jest to cnota, czyli postawa moralno-duchowa, ściśle związana z prawdą i miłością, na których oparte jest życie chrześcijanina konsekwentnie żyjącego wiarą. Polega ona na realistycznym uznawaniu własnych ograniczeń przy jednoczesnym strzeżeniu swej godności i dowartościowaniu w sobie dobra, które jest przejawem Bożego obrazu i podobieństwa. 

 

Pokory nie należy mylić z upokorzeniem, które narusza godność, ani z pogardą dla samego siebie, rodzącą złość (autoagresję) z powodu słabości lub grzechu, gdyż są one oznaką zarozumiałości i pychy. U podstaw pokory jest miłość i prawda – umiłowanie prawdy. Być pokornym, to kochać prawdę bardziej niż siebie – mówi współczesny filozof André Comte-Sponville...

 

pełny tekst artykułu w drukowanej wersji Miesięcznika Egzorcysta