Pomoc duchowa ofiarom nadzwyczajnego działania szatana należy sama w sobie do zakresu kompetencji kapłana egzorcysty. W wielu przypadkach okazuje się jednak niezbędna współpraca duszpasterza (spowiednika, proboszcza, kierownika duchowego itp.) oraz egzorcysty.
Ponieważ nie ma specjalnych przepisów regulujących tę kwestię, postaram się udzielić podstawowych wskazówek, jakie przedstawił ks. Piermario Burgo. Mogą one wskazać kierunek działania egzorcyście i duszpasterzowi.
Spowiednik
Jeśli chodzi o egzorcystę, na pierwszym miejscu zalecane jest, aby w stosunku do osób, które poddawane są egzorcyzmom, uznawał ich prawo do zatrzymania własnego spowiednika, a jeśli go nie mają, koniecznie niech nie wybierają egzorcysty. Powinni być skierowani, o ile to możliwe, do zaufanych kapłanów egzorcysty, aby pomagali im duchowo i ich spowiadali. To przynosi następujące korzyści:
- sprawia, że egzorcysta jest bardziej „elastyczny”, ponieważ nie musi nieustannie troszczyć się o rozróżnianie tego, co należy do forum wewnętrznego, od tego, co należy do forum zewnętrznego;
- zapewnia osobie egzorcyzmowanej większą swobodę, co z kolei korzystnie wpływa na jej relacje z egzorcystą;
- pozwala egzorcyście lepiej towarzyszyć wiernemu, a wiernemu odczuwać lepsze wsparcie ze strony egzorcysty, zgodnie z powiedzeniem „czworo oczu widzi lepiej niż dwoje”.
Dobrze jest na samym początku jasno ustalić z wiernym, że egzorcysta odpowiada za wszystko to, co dotyczy uwalniania od diabła, a w konsekwencji, mając na uwadze ten cel, wierny podlega kierownictwu egzorcysty i jego powinien się trzymać. Gdyby wystąpiły rozbieżności między wskazówkami egzorcysty i spowiednika lub innego duszpasterza, zalecenia egzorcysty należy stawiać na pierwszym miejscu, pozostawiając wiernemu wybór, czy nadal ma zwracać się do niego jako egzorcysty, a ewentualnie zmienić spowiednika lub kierownika duchowego (lub odwrotnie). Wreszcie, jeśli zgodnie ze wskazówkami egzorcysty zostanie zaakceptowany jako spowiednik zaufany kapłan, dobrze byłoby, aby egzorcysta poprosił wiernego o wyrażenie zgody na swobodną wymianę informacji między nim i duszpasterzem, pomocnych w uwalnianiu, z wyjątkiem objętych tajemnicą spowiedzi (z prośbą tą z kolei spowiednik zwróci się do wiernego na pierwszym spotkaniu). Spowiednik ze swojej strony nie będzie ograniczać się do odpuszczania grzechów, ale będzie używać wszystkich swoich umiejętności, aby pomóc penitentowi dręczonemu przez diabła być posłusznym poleceniom egzorcysty, a przede wszystkim wzrastać w wewnętrznych przepisach koniecznych do uwolnienia, takich jak: wiara w Boga, ufność w obietnice Chrystusowe, szczere i stałe pragnienie uwolnienia od diabła, gotowość do wykonywania zawsze i wyłącznie woli Bożej w zwykłych i nadzwyczajnych okolicznościach życia.
Przedstawione tu kryteria, odnoszące się do pierwszej fazy rozeznawania, mogą być stosowane przez samych egzorcystów, ilekroć nie będzie można liczyć na pomoc w postaci wcześniejszego rozeznania ze strony kapłana lub grupy kapłanów, zajmujących się pierwszym wysłuchaniem.